اجماع اهل مدینهاجماع اهل مدینه، اتفاق نظر اهل مدینه بر حکمی دینی است. ۱ - تعریفاجماع اهل مدینه، به معنای اتفاق اهل مدینه در حکمی از احکام دینی می‌باشد. ۲ - اعتبارعدهای از اصولیون همانند « مالک بن اصبحی » و پیروان او معتقدند فقط اتفاق اهل مدینه معتبر بوده و در امر استنباط احکام شرعی به کار می‌آید. ۳ - دلیل اعتباردلیل این نظریه، به عقیده آنان، آگاه تر بودن مردم مدینه به احکام اسلامی است، زیرا مدینه محل نزول وحی ، دارالهجره ، مرکز حدیث ، شهر صحابه و انصار و مجمع فقها بوده است.در ابراز این عقیده، آنها به حدیثی از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) استدلال کرده‌اند که فرمود: «بدانید که مدینه چون کوره آهنگری است که ناخالصی‌ها را می‌زداید و خالص‌ها را عرضه می‌دارد و مردم را پاکیزه می‌سازد». در کتاب « الذریعه » آمده است:«حکی عن مالک أنه کان یجعل اجماع اهل المدینة حجة.. . والذی نقوله أنه إن کان امام الزمان الذی قد دلت الادلة علی عصمته مقیما فی المدینة فاجماع أهلها حجة لهذا العلة، لا لشیء یرجع الیها لانه لو انتقل عنها الی غیرها، زال هذا الحکم فلا تأثیر للمدینة؛ از مالک بن اصبحی حکایت شده که اجماع اهل مدینه را حجت می‌داند، اما از دیدگاه من ( سید مرتضی ) اگر امام زمان (علیه‌السلام) که معصوم از خطا است مقیم در شهر مدینه باشد از این جهت که او داخل در مجمعین است اجماع اهل مدینه حجت است، اما اگر امام زمان (علیه‌السلام) از شهر بیرون رفت اجماع آنان بدون وجود آن حضرت حجیت ندارد». [۲]
اصول الفقه، خضری، محمد، ص۳۲۰.
[۳]
منابع اجتهاد (از دیدگاه مذاهب اسلامی)، جناتی، محمد ابراهیم، ص ۱۸۴-۱۸۳.
[۵]
احکام الفصول فی احکام الاصول، باجی، سلیمان بن خلف، ص۴۱۳.
[۶]
اصول الفقه الاسلامی، زحیلی، وهبه، ج۱، ص۵۰۵.
۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۸۷، برگرفته از مقاله «اجماع اهل مدینه». رده‌های این صفحه : اجماع
|